नवबर्षको पहिलो रात नै म रेडक्रसको विशेष कार्यक्रम अन्तरगत पूर्वी नेपालको एक जिल्ला उदयपुरमा जानुपर्ने भएपछि मैले रात्री बसको टिकट लिएको थियो । त्यस हेतु, काठमाडौंबाट म सिधैं गाईघाटको लागि हानिएको थिएँ । सिटको छेउमा कस्तो मान्छे पर्ने हो/हुन् ? एकखालको जिज्ञासाले चिमोटीरहेथ्यो । मलाई बससम्म पुर्याउन आएका मेरा कोठेसाथी मोहबाबुले मलाई आँखा सन्काए । कारण बसको ढोकाबाट एउटी सुन्दर ठिटी भित्र छिरेकी थिई र सरासर मेरो सिट नजिकिदै थिई । तर उसको अगाडि आएको अधवैशें मेरो छेउमा आएर बसेपछि भने हामी दुवै जिल्लराम पर्यौं । युवती हाम्रो पारिपट्टिको सिटमा आएर बसी । उसको पछिपछि अर्की युवती (तर ऊ जत्ती सुन्दर हैने) आएर बसी । पहेंलो टिसर्ट लगाएकी सुन्दर युवती छेउतिरको सिटमा बसी, पछि आएकी चाँहि झ्यालपट्टिको सिटमा ! मेरा कोठेसाथी खिस्रिक्क परेको मेरो अनुहारलाई अन्तिम पटक नियाल्दै तहाँबाट ओझेल भए, एकछिनपछि बस पनि गुड्यो ।
म चुपचापै बसेँ । बेलाबखत आफुबसेको सिटपारीपट्टि आँखा पुग्ने र जुध्ने भैरह्यो । ऊ पनि मुस्कुराईदिन्थी, मैले मुस्काएको देखेपछि । बारम्बार मेरा आँखा पारिपट्टि पुगिरहँदा पनि मेरो छेवैको सिटमा बसेका अधवैंशेलाई कुन्नी किन चिहाइरहेका थिएनन् । सायद चुम्बकको नियम लागू भयो कि ? समान ध्रुवहरु विकर्षित हुन्छन् ! जेहोस् मैले अधवैशेलाई खास ध्यान दिने काम गरिरहेको थिइँन ।
आफूलाई पूरै वेवास्ता गरिरहेको मसँग मेरो आडैको अधवैंशे केहि सोध्न चाहेजस्तो देखिन्थे । सोध्न खोज्थे, अनि सोध्दैनथे । यो उपक्रम निकैवेर चलिरह्यो ! अन्ततः पारिपट्टिकी युवती पनि सिटमै झुल्न थाली । उसले विस्तारै मुस्काउन छाडेपछि अधवैंशे बल्ल मेरो विकल्प बन्न पुगे ! कुराको शुरुवात मैले नै गरेँ ।
 |
| मसँगै यात्रा गर्नुहुने साथी मनबीर रार्इ । |
“हजुरको घर कहाँ ?”
– खाँबु, उदयपुर ।
“खाँबु भनेको कहाँ नी ?”
– गाईघाटबाट गाडीमा दुईघण्टा पहाडतिर ।
“यहाँ (काठमाडौं) बाट त्यहाँ (गाईघाट) पुग्न कति टाइम लाग्छ ?”
– कुनैले नौ, कुनैले दश, कुनैले एघार, बार्ह, तेर्ह घण्टासम्म लगाईदिन्छन । निश्चित उत्तर चाँहिरहेको मेरो प्रश्नको एउटा अनिश्चित जवाफ दिए, उनले ।
“जस्तो अब साढे चार बजे चढेको हामीहरू भोली बिहान कतिखेर पुगौंला त्यहाँ ?” एउटा निश्चित जवाफको पखाईमा मैले प्रश्न गरेँ ।
– उहि हो तीन, साढे तीन, चार कि साढे चार नत्र ढिलोमा पाँच बजेसम्म पुर्याउँला ! फेरि अनिश्चित उत्तर फर्काए, उनले । मैले उनीसँग हार मान्नु पर्यो । सवाल जवाफको कार्यक्रममा मैले वाकोभर दिएँ ।
त्यसपछि मैले प्रश्न गरिनँ । चुपचाप बसेँ ।
“अन्त (अनि त) सर पनि हाम्रो पूर्वतिर जाने ?” उनको पहिलो प्रश्न थियो – मलाई ।
मैले टाउको हल्लाएँ ।
“घर कहाँ नी सरको ? उनको अर्को प्रश्न ।”
– म्याग्दी !
“ए, बागलुङतिर ?”
– के को बागलुङतिर ? म्याग्दी म्याग्दीतिर नै छ नी ! झोक्किन मन लागेथ्यो तर संयम भएँ । र, जवाफमा मैले टाउको हल्लाएँ ।
“के कति कामले हो कुन्नी ?”
– मलेरिया सम्बन्धी कार्यक्रममा हो, तीन महिनाको लागि । मैले स्पष्ट पार्न चाहेँ ।
“हाम्रोमा पनि सुपानेट (किटनाशक झुल) देको छ । तर मच्छर लाग्दैन ! पहाडतिर पर्छ हाम्रो गाउँ ।”
– ए, त्यो दिने संस्था अर्कै हो । तर जहाँ जहाँ झुल दे’को छ तहाँ तहाँ हामीहरू पुग्छौं – झुलको प्रयोग सिकाउन । मैले जवाफ दिएँ ।
“अन्त सरको शुभनाम ?” प्रसङ्ग बदल्दै उनले सोधेँ ।
– मनबहादुर । मैले ढाँटेर भनेँ ।
“कस्सम ?” उनले पत्याएनन् सायद !
– ल किन नी ? मेरो नामै त मनबहादुर हो ! नपत्याएँको ?
“हैन, हैन । पत्याएँ । मेरो नाम पनि मनबहादुर नै हो ! अनि हजुर मनबहादुर के ? म त राई !”
उनले राई भन्दा बित्तिकै म झसंग भएँ । राई त बढो रिसाहा हुन्छन् । हाम्रोतिर यस्तै विश्वास छ ! अब आफूलाई सच्चाउन आवश्यक ठानेँ र भनेँ – “सुन्नु न ! त्यो मनबहादुर चाँहि मेरो न्वारनको नाम हो पुरेतले राख्देको । असली चाँहि नीराजन हो । म थापा हुँ ।” खासमा न्वारनको मेरो असली नाम मनबहादुर हैन, कुरा मिलाउन एउटा झुट आवश्यक देखेर बोलीदिएँ खासै प्रतिक्रिया दिएनन् उनले ।
हाम्रो वार्तालाप एकछिन स्थगित भयो । उनले सिटमुनिबाट चाउँचाउँको कार्टुन बाहिर निकाले र त्यहाँ भित्र राखिएका चार पाँचवटा चल्लाहरुलाई पानी दिदै भने – “यो चेक गर्न लान आँटेको सर – उता पहाडमा । काठमान्डुबाट ल्याएर आएको हाम्रोतिर हुन्छ कि हुन्न चेक गर्न !” मैले उनलाई ढाढस दिदैं बोलेँ – “होला नी । किन नहुनु?” पानी दिएपछि मनबहादुरले कार्टुन फेरि सिटमुनि नै छिराए ।
बस धार्केमा आएर रोकियो । मनबहादुर म नास्ताका लागि झर्यौं । अरु यात्रुहरु पनि झरे । तर पहेंलो टिसर्टवाली र उसकी साथी अझै निदाइरहेका थिए । मैले ‘उठनुस’ भनिनँ !
एउटा पुरी, मासु र तर्कारीको गरेर १८० रू. पर्छ ! साहुनीले मूल्य सुनाई । मैले तीन घण्टा पहिले काठमान्डुमै खाएको खाजा सम्झेँपछि भने खास खान मन नलागेको अनुभव भयो । मनबहादुरले पनि खाएनन् । बसमा उक्लदै गर्दा, केहि महिना पहिलको खबरपत्रिकाहरूमा प्रधानमन्त्री बाबुरामले हाइवेका खाजा/खाना पसलको निरीक्षणमा आएको र ‘रिजनेवल प्राइस’ मा खाना/खाजा बेच्न अर्हाएको समाचार पढेको याद भयो । याद मात्र भयो, तर यत्रो पैसा कसरी हुन्छ जाबो त्यति खानेकुराको ? सोध्न डर लाग्यो !
हाम्रो गाउ : प्यारो रत्नेचौर 
यो पहिलो भाग हो दार्इ दोश्रो भाग पनि हेर्नु ल । तेस्रो भाग पनि छिट्टै लेख्नेछु ।
के को बागलुङतिर ? म्याग्दी म्याग्दीतिर नै छ नी ! ….. यो रुच्यो है निराजन भाई ।।। एक बस एक सुन्दरीको यथार्थता फेरी प्रष्टियो । अलिक अपुरो भो ।
दार्इ प्रतिक्रियाका लागि धन्यवाद । यस्तै गरी दार्इले सधै माया गर्नु हुनेछ भन्ने अपेक्षा लिएको छु । प्रतिक्रिया पाइरहुँ । साँच्ची नारी पात्रको विषयमा के छ भने, यो संस्मरणमा नारी पात्र यथार्थ नै हो । सत्य नै हो । केहि काल्पनिक लेप दिएर मैले त्यो यथार्थ घटनालार्इ साहित्यिक बनाउन मात्र खोजेको हुँ दार्इ । यसैगरी नियमित पढेर प्रतिक्रिया दिनुहोला । धन्यवाद ।
प्रतिक्रियाका लागि भार्इलार्इ धेरै धेरै धन्यवाद । आउँदा दिनहरूमा मैले अझ अरू यात्राका मीठा अनुभवहरू बाडने नै छु । भार्इको माया सदभाव प्रतिक्रिया पाइरहुँ ।
निराजन भाइ यात्रा बिबरण प्रस्तुती सार्है मिठो छ भाइ को सिर्जना हरु फुर्सद भए सम्म मैले हेर्ने गरेको हुन्छु पात्र हरुको परिकल्पना होस् या घटनाबिशेस, नारी ले एउटा ठाउ पाएको भेट्छु, नारी प्रधान या नारि बादी त ठ्याक्कै भन्न नमिल्ला तर अहिले को समाज र परिबेस मा नारिप्रति हेरिने भाब, र उत्सुकता जल्किएको हुन्छ, यसलाई बिसुद्द आफ्नै ढंगले प्रस्तुतीकारण गर्नुहुन्छ यो भाइको रचनाहरुमा पाइने मुख्य बिसेस्ता हो, यात्रा जारी रहोस अझै परिस्कृत र मिठा भावनाहरु को अपेक्षा गर्दछौ
I like the way you enter freudian concept of psycho analysis in your story,hope I will be able to read the upcoming stories.Keep it up dai.